کلید تغییر بوته
- آراز ترانس
- کلید تغییر بوته کوره القایی
کلید تغییر بوته یا همان کلید چنج1 ابزاری است که در مدار کوره های القایی به دو منظور استفاده قرار می گیرد. اولیـن کاربـرد ایـن کلید هـا در وصـل و یـا قطـع کـردن فیـدر (تغذیه بـرق) بوته کـوره القایی اسـت. در ایـن حالت کـه به آن کلیـد قطـع و وصـل و یـا کلیـد on/off نیـز گفتـه می شـود، هـدف، ایجـاد و یـا قطـع اتصال کویـل کـوره القایی بـه منبع تغذیـه آن (خروجـی تانک تشـدید) می باشـد. کاربـرد دوم کلیدهـای چنـج، تغییـر بوته مـورد بهره بـرداری کوره القایی اسـت کـه در این حالـت، اتصال بین کویـل در حال کار بـا فیدرکـوره، قطـع شـده و کویـل رزرو بـه فیـدر وصـل میگـردد که اصطـلاح کلید چنـج و یا همـان تغییر بوته بیشـتر بـه این مـورد اطلاق می شـود.
در تمامــی انواع کلید تغییر بوته کورە القایی یا کلیدهای چنج اور ، خروجی اتصالات برقی فیدرکوره (خروجی تانک تشــدید) و نیــز ورودی اتصالات برقی کویل کورە القایی، هر یک به طور دائم به کنتاکت های ثابت کلید وصل هستند و کنتاکت های متحرک کلید ها در زمان فرمان اتصال بین کنتاکت های ثابت، دو طرف را وصل و یا قطع می کنند. نکته بسیار حائز اهمیت در خصوص ایجاد و یا قطع اتصال توسط این کلیدها این است که هم در زمان قطع اتصال و هم در موقع برقراری اتصال، فیدر کوره بایستی به طور کامل بی برق باشــد و تغییر وضعیت کنتاکت های کلید کاملا در زمان بی برقی اتفاق بیفتد، زیرا درغیر اینصورت آســیب های جدی به تأسیسات برقی کوره وارد خواهد شد؛ از این رو عملکرد کلید های قطع و وصل و یا تغییر بوته کوره های القایی را می توان به عملکرد سکسیونرهای2 مورد استفاده در پست های برق تشبیه کرد.
هم چنین به لحاظ کیفی، مهمترین مشخصه کلیدهای تغییر بوته، ثبات و دوام اتصال کامل و بدون درز بین کنتاکت های ثابت و متحرک کلید میباشد، چرا که در صورت وقوع کوچکترین فاصله بین کنتاکت های ثابت و متحرک، شاهد تخلیه های الکتریکی جزئی و گاه حتی قوس الکتریکی شدید بین دوکنتاکت خواهیم بود که این موضوع به نوبه خود ســبب آســیب های جدی به کنتاکت های کلید و سایر تجهیزات برقی کوره می گردد. حرارت بالای کنتاکت ها در حین کار، عبور جریان های گذرا با شدت بیشتر از حد مجاز و مکانیزم نارکارآمد ایجاد اتصال در کلیدها، از جمله عوامل مؤثر در وقوع این مشکل می باشند.
بنابراین سازندگان کلیدهای تغییر بوته در تلاش برای ایجاد یک اتصال کارآمد و باثبات بین کنتاکت های متحرک و ثابت، روش ها و مکانیزم های متنوعی را در نظر میگیرند و عمدۀ این روش ها بر پایه فشار یک طرفه و یا دوطرفه کنتاکت ثابت به متحرک برای حفظ اتصال می باشد که در حالت دو طرف فشار، فضای بیشتری را برای سطح مقطع مشترک بین دو کنتاکت میتوان در نظر گرفت.
شــایان ذکر اســت که فارغ از طرح و مکانیزم حفظ فشــار بین کنتاکت های ثابت و متحرک کلیدهای تغییر بوته و چنج اور ، مکانیزم ایجاد اتصال در تمامی آن ها می تواند از هر نوعی باشد. تقسیم بندی زیر خلاصه مکانیزم های مرسوم ایجاد و یا قطع اتصال بین کنتاکت های کلید تغییر بوته را نشان می دهد.
مکانیزم های مرســوم در ایجاد اتصال بیــن کنتاکت های ثابت و متحرک کلید هــای تغییر بوته کوره های القایی:
اهرمی
این مکانیزم بیشتر در بین سازندگان کوره های هندی از محبوبیت برخوردار است.
پنوماتیکی
مکانیزم پنوماتیکی هم در کلیدهای یک طرف فشار و هم در کلید های دو طرف فشار ساخت شرکت های ترک، ABP
آلمان و نیز برخی از تولیدکنندگان هندی اجرا می شود.
هیدرولیکی
این مکانیزم بیشتر در کلید های یک طرف فشار جریان بالا توسط بعضی سازندگان چینی مورد استفاده قرار می گیرد.
موتوری
مکانیزم ایجاد اتصال توسط نیروی موتور الکتریکی همانند مکانیزم هیدرولیکی در بین برخی از سازندگان کوره های چینی محبوب است.
جذبی (مغناطیسی)
مکانیزم جذبی برای اتصال بین کنتاکت های ثابت و متحرک کلید، مشابه مکانیزم ایجاد اتصال در کنتاکتورهای برق است که با ارسال سیگنال به بوبین کلید، عمل جذب بین دو کنتاکت را برقرار میکند. عمده کلید های تغییر بوته مورد استفاده در کوره های القایی، ساخت شرکت اتویونکر آلمان از این نوع هستند.
1- Changeover Switch
2- Disconnector